بررسی تأثیر سرمایه فرهنگی بر مدیریت بدن (مطالعه موردی جوانان 15 تا 29 سال شهر گیلانغرب)

جذابیت جسمانی از جمله موضوعاتی است که در دوران مدرن استاندارد های جدیدی پیدا کرده و از عوامل شکل دهنده روابط افراد محسوب می شود، به طوری که مدیریت بدن در دوران مدرن اهمیت بیشتری پیدا کرده است و رفتار های گوناگون بهداشتی نظیر بدن سازی، رژیم های غذایی، تجهیزات ورزشی و آرایشی مختلف برای مراقبت از بدن پدیدار شده است. بر مبنای دیدگاه سرمایه فرهنگی که به عنوان یکی از مفاهیم کلیدی جامعه شناسی، از اهمیت خاصی برخوردار است. یکایک انسان ها دارای «پیشینه فرهنگی» هستند که از طریق فرایند اجتماعی شدن، انباشت شده است و شامل عوامل و زمینه های فرهنگی است که به ما مزیتی عطا می کند. بدینسان سرمایه فرهنگی به تمرکز و انباشت انواع مختلف کالاهای ملموس فرهنگی و نیز قدرت و توانایی در اختیار گرفتن این کالاها و همچنین استعداد و ظرفیت فرد در شناخت و کابرد این وسایل گفته می شود. از نظر بوردیو، سرمایه فرهنگی به سه مقوله سرمایه فرهنگی درونی شده، سرمایه فرهنگی عینی و سرمایه فرهنگی نهادینه شده، قابل تفکیک است. بر این اساس هدف پژوهش حاضر، مطالعه ابعاد نظری سرمایه فرهنگی و مدیریت بدن به عنوان متغیر های اصلی مستقل و وابسته تحقیق و نیز مطالعه سرمایه فرهنگی و مدیریت بدن جوانان (دختر و پسر) و نیز چگونگی پیوند آن دو می باشد. برای بررسی رابطه مذکور از یک نمونه 402 نفری از ساکنان 15-29 سال شهر گیلانغرب، استفاده شده است. که با روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. اطلاعات جمع آوری شده به کمک نرم افزار spss و با استفاده آمار توصیفی و استنباطی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. چهارچوب نظری تحقیق بر اساس عقاید « بوردیو» و «گیدنز» شکل گرفته است. نتایج پژوهش با استفاده از آماره های توصیفی و استنباطی نشان می دهد که میانگین سرمایه فرهنگی (01/3 از 5) کمتر از میانگین مدیریت بدن (10/3 از 5) است. مقایسه ضرایب همبستگی نیز نشان می دهد که قوی ترین متغیر«سرمایه فرهنگی عینیت یافته» (324/0 r=) و ضعیف ترین «سرمایه فرهنگی نهادینه شده» (188/0 r=) با مدیریت بدن رابطه برقرار است. در مجموع نتایج تحقیق حاکی از آن است که بیشترین همبستگی سرمایه فرهنگی با رژیم لاغری (374/0) و جراحی زیبایی (372/0)، همچنین، نتیجه رگرسیون خطی چند متغیره متغیر های مستقل با مدیریت بدن پسران و دختران نشان می دهد که از میان متغیر های مستقل، چهار متغیر سرمایه فرهنگی عینیت یافته، سرمایه فرهنگی تجسم یافته، سن و پایگاه اقتصادی - اجتماعی در مدل نهایی باقی مانده اند مقایسه بتاها نشان می دهد که سرمایه فرهنگی عینیت یافته (224/0= beta) و سن (104/0=beta) به ترتیب، قوی-ترین و ضعیف ترین میزان تأثیر را بر متغیر وابسته مدیریت بدن پسران و دختران دارند. بطور کلی مدل ارائه شده در این پژوهش 16.5 درصد تغییرات متغیر وابسته مدیریت بدن را توضیح می دهد. کلید واژه ها: سرمایه فرهنگی، مدیریت بدن، مدیریت ظاهر، جامعه شناسی بدن، مطالعات فرهنگی، جوانان گیلانغرب